نقل و انتقال سهام چیست؟ نحوه نقل و انتقال سهام در شرکت سهامی

نقل و انتقال سهام آموزش مورد نظر ما در این صفحه خواهد بود. همانگونه که می دانید جهت انجام تغییرات در سهام شرکت مواردی همچون ارائه مدارک جهت نقل و انتقال سهام، شرایط لازم نیاز است. گفتنی است که این شرایط و مدارک با توجه به نوع سهام کمی متفاوت می باشد.

تعریف سهام و انواع آن

پیش از پرداختن به نحوه نقل و انتقال سهام و شرایط آن لازم است با تعریف سهام و انواع آن آشنا شویم.

با در نظر گرفتن تعریفی که در مواد 24 اساسنامه قانون تجارت آمده است. می توان گفت که سهام بخشی از سرمایه موسسه های سهامی می باشد. که نشان دهنده مقدار شراکت و تعهد ها و دستاوردهای مالک سهام در شرکت می باشد. و فرم یا برگ سهام به صورت یک سند است که می توان آن را معامله کرد. این سند یک مشخصه برای میزان سهام مالک آن در شرکت سهامی می باشد.

در اصل تمام سرمایه موسسه یا شرکت به صورت سهام تقسیم می گردد. و مجموع مبالغ اسمی سهام نشان دهنده سرمایه شرکت سهامی می باشد. با توجه به قانون ثبت شده تجارت مبالغ اسمی سهام و همینطور قسمت های سهام در شرایط جدا شدن می بایست کاملا مساوی باشد.

نکته: واژه سهام فقط مختص به شرکت های سهامی عام و خاص می باشد. در دیگر شرکت ها همچون شرکت با مسئولیت محدود، تعاونی ها و ... عبارت "سهم الشرکه" به جای واژه سهام به کار برده می شود. به همین جهت در شرکت های سهامی خاص و عام شرکا سهامدار نامیده می شوند.

نقل و انتقال سهام

همانطور که از پیش گفتیم سهام انواع گوناگونی دارد که علارتند از:

1. سهام با نام
2. سهام بی نام
3. سهام غیر قابل انتقال
4. سهام شرکت سهامی خاص
5. سهام شرکت سهامی عام
6. سهام ممتاز

نقل و انتقال سهام با نام

بر اساس مواد 40 قانون تجارت نقل و انتقال سهام با نام می بایست در موسسه ثبت سهام شرکت انجام گردد. شخص فروشنده یا انتقال دهنده سهام که می تواند وکیل قانونی شخص سهامدار نیز باشد. این نقل و انتقال را در دفتر ذکر شده به امضا و ثبت برساند.

همنیطور در برخی موارد که کل مبلغ سهام با نام که انتقال داده شده است. پرداخت نشده می بایست آدرس دقیق و درست شخص انتقال گیرنده هم در دفتر موسسه ثبت سهام درج گردد. اما در حالی که نقل و انتقال سهام با نام با توجه به شرایط لازمه صورت نگیرد. مخصوصا اینکه در دفتر ثبت سهام به ثبت نرسیده باشد. معامله انجام شده در خصوص انتقال سهام دارای اعتبار نمی باشد.

می شود گفت که این کار به صورت پیش نویس قابل قبول می باشد. به این معنی که این معامله ما بین دو طرف نقل و انتقال دهنده و گیرنده دارای اعتبار است. و شخص خریدار این اختیار را دارد که به دادگاه حقوقی مراجعه نماید و فروشنده را برای کارهای ثبت رسمی فرا بخواند.

نقل و انتقال سهام بی نام

این نوع از سهام به شکل سند در قباله حامل تنظیم می گردد. به این معنی که مالک سهام بی نام فردی می باشد که این سند را داشته باشد. نقل و انتقال سهام بی نام به صورت رد و بدل کردن صورت می گیرد. و احتیاج به مراجعه به اداره ثبت سهام نیز ندارد. بر اساس مواد 30 قانون تجارت سند سهام بعد از پرداخت کل مبلغ سهام به صورت رد و بدل انجام می شود.

نقل و انتقال قهری سهام

نقل و انتقال سهام قهری به معنی انتقال سهام به شخصی دیگر با توجه به دلیلی که با تصمیم و توافق دو طرف نیست. مثل فوت فردی که سبب منتقل کردن قهری سند شخص فوت شده به وارث می شود. به همین دلیل وارث فرد سهامدار بعد از مرگ او به جانشینی از متوفی در لیست سهامداران شرکت سهامی قرار می گیرد.

نقل و انتقال سهام شرکت سهامی عام

با توجه به مواد 41 قانون تجارت نقل و انتقال در شرکت های سهامی عام به صورت کاملا آزادانه انجام می گیردد. به صورتی که حتی در اساسنامه شرکت هم امکان گذاشتن شرایط وجود ندارد.

لازم به ذکر است که در این نوع شرکت ها حتی نیاز به گرفتن موافقت نامه از سایر سهامداران و شرکا الزامی نیست. در رابطه با ماده قانونی ذکر شده باید گفت که دیگر سهامداران و شرکا اجازه هر گونه رفتاری را خلاف آن ندارند. و نمی توانند مانع از انجام نقل و انتقال سهام شوند.

نقل و انتقال سهام شرکت سهامی خاص

نقل و انتقال سهام در ثبت شرکت سهامی خاص نیز مطابق با مواد 41 قانون تجارت کاملا آزاد می باشد. سهامداران و شرکا اجازه ایجاد هر نوع محدودیتی توسط یکی از اعضا را ندارند. از طرفی نیز برخی از شرکت های سهامی خاص به دلیل وجود تعداد کم سهامدار و موسس این اجازه را دارند. که از وارد شدن افراد ناشناس به شرکت جلوگیری نمایند. تا شرکت شکل خصوصی و یا حرفه ای خود را از دست ندهد.

به همین دلیل چنانچه در اساسنامه شرکت های سهامی خاص شرایطی در خصوص نقل و انتقالباشد. با گرفتن نظر مثبت تمامی سهامداران یا شرکا درج نشده باشد نقل و انتقال سهام به صورت آزاد امکان پذیر می باشد.

در مواردی که یکی از سهامداران شرکت سهامی خاص تصمیم به انتقال سهام خود به فردی دیگر و خارج شدن از شرکت بگیرد. اما شرکت این مجوز را برای او صادر نکند. شرکت موظف است سهم سهامداری که قصد فروش سهام را دارد باز خرید نماید. و دارایی خود را به مقدار سهم این سهامدار کاهش دهد.

لازم به ذکر است که در این موارد شرکت قادر به نگه داشتن سهام نیست. زیرا این امر به معنی خرید سهام از طریق خود شرکت می باشد که امری کاملا ممنوع است. البته باید در نظر داشت که کاهش سرمایه از راه بازخرید سهام در شرایطی که شرکت اوراق قرضه قابل عوض کردن با سهام را انتشار داده است ممکن نمی باشد.

نقل و انتقال سهام ممتاز

بر اساس مواد 42 قانون تجارت هر موسسه یا شرکت سهامی قادر است با توجه اساسنامه تا هنگامی که شرکت از هم نپاشیده است. با تصویب جامع تمامی سهامداران، سهام به صورت سهام ممتاز در نظر گرفته شود. امتیازها و روش استفاده از سهام ممتاز در سند موجود کاملا مشخص باشد. و هر نوع ایجاد تغییر در امتیاز سهام فوق می بایست تویط مجمع عمومی به توافق و ثبت برسد.

در اساسنامه شرکت های سهامی برای نقل و انتقال سهام ممتاز شرایط ویژه ای مد نظر قرار می گیرد. که می بایست هنگام نقل و انتقال اجرا گردد. به عنوان مثال انتقال سهام ممتاز فقط به افرادی قابل قبول است. که دارای شرایط خاصی می باشد. موافقت تمامی سهامداران در این نوع نقل و انتقال از دیگر شرایط داشتن این نوع سهام است که می بایست رعایت شود.

چگونگی نقل و انتقال سهام

در خصوص نقل و انتقال باید بگوییم که نیاز به تنظیم سند به صورت رسمی نمی باشد. ولی در قانون تشریفاتی جهت این کار با نام این مورد ذکر شده است.

در شرایطی که تنظیم سند در زمان انتقال سهام با نام انجام نشود معامله انجام شده هیچ اعتباری برای شرکت و شخص سوم که خریدار سهام می باشد ندارد. یعنی اعتبار ندارد و شرکت می تواند آن را قبول نکند.

دانستن این نکته که این کار شرکت سهامی در سازمان بورس اوراق بهادار از طریق کار گزاران این شرکت صورت می گیرد. هر فرد حقیقی یا حقوقی می تواند سهمی از شرکت سهامی را خریداری نماید.

برای مشاوره تلفنی همین الآن تماس بگیرید 021-68251111

مدارک لازم جهت نقل و انتقال سهام

• تصویر ثبت و تاسیس شرکت در روزنامه رسمی کشور.
• تصویر برابر با اسل شده شناسنامه و کارت ملی تمامی سهامداران موجود در شرکت.
• اصل فرم گواهی پرداخت هزینه های مربوط به نقل و انتقال سهام که می بایست از اداره دارایی گرفته شود.
• تصویر روزنامه رسمی . این مورد در شرایطی لازم است که تغییراتی صورت گرفته باشد.
• اصل فرم صورتجلسه که جهت اعلام موافقت دیگر سهامداران و شرکا می باشد و به تصویب رسیده است.
• اصل فرم صورتجلسه مجمع عمومی.
• اصل وکالتنامه وکیل قانونی در صورت وجود نماینده و وکیل.
• مدارک مرتبط با به جا آوردن شرایط دعوت از مجمع عمومی یا مدیران شرکت سهامی ، این مورد نیز در صورتی لازم است. که این نقل و انتقال با حضور بیشترین تعداد سهامداران تشکیل شده است.

آیا می دانید سهام غیر قابل نقل و انتقال نیز وجود دارد؟

در جواب این سوال باید گفت که بله، وجود دارد. شرکا و سهامداران باید دارای مقدار سهام مشخص شده در اساسنامه شرکت باشند. تعداد سهام شرکا نباید از مقدار سهامی که با توجه به اساسنامه برای گرفتن تصمیم و رای دادن در مجمع عمومی مورد نیاز است کمتر باشد.

این نوع از سهام که غیر قابل نقل و انتقال هستند جهت ضمانت برای ضرر و زیانی که امکان دارد. توسط یکی از مدیران و یا شرکا به شرکت وارد گردد در نظر گرفته می شود. سهام ذکر شده در دسته سهام با نام قرار دارد و غیر قابل انتقال است و تا هنگامی که مدیر یا شریک سند تسویه حساب کاری که را که به عهده گرفته است را در یافت نکند سهام ذکر شده در صندوق شرکت به عنوان گرو باقی می ماند.

چنانچه یکی از شرکا یا سهامداران قصد داشته باشد که پیش از تصویب دارایی و حساب بدهی و سود ضرر دوره، تمام سهام خود را به شخصی دیگر واگزار نماید. باید از او سلب سمت شده باشد. یعنی در این شرایط مدیر می بایست از سمت خود استعفا نماید. و شخص جانشین او مطابق با ماده 112 و 113 قانون از طرف مجمع عمومی انتخاب شود.

آیا امکان اجاره دادن سهام شرکت وجود دارد؟

در رابطه با اجاره دادن سهام شرکت بسیاری از قاضی های دادگاه های حقوقی در مورخ 1366/07/16 اینگونه نظر دادند:

با توجه به این موضوع که حق مالک سهام در شرکت حق دینی می باشد. نه حق عینی پس حق دینی امکان اجاره دادن ندارد.

از طرفی دیگر اصول و شرایط قانون اساسی درست بودن معامله و رکن های عقد اجاره بر اساس مواد 190 قانون مدنی و همچنین با توجه به تعاریف قانون اجاره از نظر معلوم بودن مبحث مورد معامله و امکان گرفتن حق به صورت کامل و واگذار کردن در اجاره سهام، درست نیست. پس می توان گفت که اجاره دادن سهام امکان پذیر نمی باشد.

آیا تفاوتی در نقل و انتقال شرکت های سهامی عام وجود دارد؟

در جواب این سوال ابتدا به شرایط هر دو شرکت می پردازیم. در شرکت های سهامی دارایی شرکت یک ضمانت جهت طلب و برطرف کردن ضررهای وارد شده به شرکت توسط طلبکاران می باشد.

نظر سهامدارن و یا شرکا در آن مهم نیست پس همانطور که از قبل نیز گفتیم نقل و انتقال سهام کاملا آزاد می باشد. یعنی یکی از سهامداران قادر است سهام خود را انتقال داده و از شرکت نیز بیرون برود. اما این شرایط در هر دو نوع شرکت کاملا یکسان نیست.

یعنی بین شرکت های سهامی خاص و شرکت های سهامی عام در خصوص انتقال تفاوت هایی وجود دارد. چنانچه در موارد ذکر شده بالا دقت کرده باشید متوجه این تفاوت می شوید. اما برای راهنمایی بیشتر باز هم این تفاوت را برای شما شرح خواهیم داد.

در شرکت های سهامی عام انتقال کاملا آزادانه می باشد. و هیچ شرایطی در اساسنامه جهت جلوگیری از هرگونه نقل و انتقالی وجود ندارد. اما در شرکت های سهامی خاص به دلیل تعداد کم شرکا شرایطی در اساسنامه درج می گردد. شرایطی همچون موافقت تمام سهامداران و هیات مدیره. زیرا بسیاری از این شرکت ها به شکل فامیلی و حرفه ای هستند علاقه ای به وارد کردن افراد غریبه به شرکت ندارند.

چنانچه در خصوص نقل و انتقال سهام در شرکت های سهامی خاص و  شرکت های سهامی عام و یا دیگر انواع سهام هنوز مشکل و یا سوالی دارید. و با خواندن این مقاله به جواب تمامی سوالهایتان نرسیده اید می توانید از مشاوران و کارشناسان مجرب موسسه ثبتینو یاری بخواهید. همچنین موسسه ما به شما کمک می کند به راحت ترین شکل ممکن و بدون هر گونه دردسری انجام دهید.

همچنین موسسه ثبتی نو دارای وکلای مجرب و حرفه ای نیز می باشد. که در شرایط لزوم می توانید از آن ها مشاوره بگیرید.